Pravilan izgled stabla jabuke u intenzivnom uzgoju treba nalikovati na stablo smreke, dakle konusno. Ogranci, koji nose rodno drvo, moraju biti jači, deblji i duži u donjim etažama, a sve kraći i tanji u gornjim etažama.
Obilaskom nekih od plantažnih voćnjaka u Međimurju, uočeno je kako se kod zimske rezidbe jabuka donje etaže previše prikraćuju, čak i odstranjuju, kako bi se lakše obavljao prohod mehanizacijom, dok se istovremeno, zbog nedostatka kvalificirane radne snage, sve lošije i sve slabije orezuju vršne etaže. Na vrhovima se ne ostavljaju zamjenske provodnice, ne radi se izlolacija vrhova, što vodi prejakoj bujnosti vrhova. Vrhovi tijekom vegetacije povlače previše hrane i energije, koja manjka u donjim etažama za formiranje i obnovu kvalitetnog rodnog drveta. Istovremeno, prebujni vrhovi zasjenjuju donje etaže u krošnji pa opada količina i kvaliteta stvaranja cvjetnih pupova i koloracija plodova.
Pravilan izgled stabla jabuke u intenzivnom uzgoju treba nalikovati na stablo smreke, dakle konusno. Ogranci, koji nose rodno drvo, moraju biti jači, deblji i duži u donjim etažama, a sve kraći i tanji u gornjim etažama.
Pravilno formiran vitki vretenasti grm s ograncima, na kojima se rezidbom stvaraju i održavaju tri vrste grana
Rodno drvo jabuke kod većine sorata razvija se kroz tri godine. Prve godine grana naraste, druge godine, ako je kod rezidbe ostavljena neprikraćena grana sa zdravim terminalnim cvjetnim pupom, ona po svojoj dužini formira cvjetne pupove, a treće godine ona rađa.
Poznata je uzrečica: “Stablo jabuke je onoliko staro koliko je staro rodno drvo na njoj“.
Vodite brigu da se na ograncima nalazi dovoljan broj grana
Stoga je od najveće važnosti kod održavanja rodnog drveta u rezidbi voditi brigu da se uvijek na ograncima nalazi dovoljan broj grana, koje se pripremaju za rod u narednoj godini, kao i broj grana, koje imaju pupove i donose rod u tekućoj godini. Prikraćivanjem stare rodne grane na pripremnu granu i rodnu granu omogućuje se da se na ogranku stvori dovoljno energije da se dobije i ona treća grana, koja u tekućoj godini raste.
Ujedno, po bujnosti jednogodišnjih grana najbolje se može procijeniti da li je voćnjak pregnojen dušičnim gnojivima ili premalo gnojen. Ako su jednogodišnje grane prejake, dužine 40 – 80 cm, voćnjak je pregnojen. Ako su jednogodišnje grane duge svega 10 – 20 cm, voćnjak treba jače prihraniti dušičnim gnojivima. Najbolja dužina jednogodišnjih grana, s kvalitetnim terminalnim cvjetnim pupom, koje se neprikraćene ostavljaju za pripremu rodnog drveta, je 20 – 40 cm. Ponekad se nađe i nasad jabuke u kojem gotovo da i nema mladih jednogodišnjih grana. Bez obnove rodnog drveta ono polako prelazi u staro pršljenasto rodno drvo, sa sve veći udjelom jabuke slabije kvalitete i krupnoće.
U ljetnim mjesecima na svakom ogranku, koji se nalazi na centralnoj provodnici, treba se nalaziti tri vrste grana. Grana koja raste, grana koja je izrasla protekle godine s dobrim i zdravim terminalnim cvjetnim pupom i koja formira cvjetne pupove te rodna grana s pupovima, koji su ocvali i na njoj se nalaze plodovi. Rodna grana se u sljedećoj godini prikraćuje na novu pripremljenu granu, a samim kraćenjem izaziva se rast novih grana, koje će se kroz naredne dvije godine pripremati za rod.
Ako se na taj način obavlja redovita obnova rodnog drveta na jabuci, puno je veći udio prve klase jabuke. Na starijim rodnim granama i izrođenom pršljenastom drvetu, bez obnove, ubrzo opada kvaliteta i krupnoća plodova. Današnja intenzivna proizvodnja ne dozvoljava da se na stablu nalazi 30 – 50 % jabuka, koje nisu prve klase. Svi troškovi bazirani su na udjelu od 80 – 90 % prve klase jabuka.
Najveća greška je jače prikraćivanje prebujnih jednogodišnjih grana
Na okućnicama, gdje se ne nalazi vitki vretenasti grm kao uzgojni oblik, rezidbu jabuke najbolje je obavljati tako da se ni jedna jednogodišnja grana ne prikraćuje. Ako je prejaka, mora se cijela odstraniti, ako je umjereno bujna, cijela se ostavi. Naravno, sve bujne grane, koje rastu vertikalno, tzv. vodopije, treba uklanjati u potpunosti do njihove osnove. Stablo se obrezuje spiralno prema vrhu krošnje, tako da se rezidbom ostavljaju neprikraćene sve slabije grane. Razlog tome je što je jabuka izrazito akropetalna vrsta (razvija se tj. kreće od osnovice prema vrhu), koja ima najjaču vegetaciju na vrhovima krošnje. Ostavljanjem položenijih, umjereno jakih, neprikraćenih grana u osnovi i slabijih neprikraćenih grana u vršnim etažama može se kontrolirati i bujnost i rodnost, kao i vršno osvjetljenje.
Najveća greška kod rezidbe jabuke je jače prikraćivanje prebujnih jednogodišnjih grana, tzv. vodopije, koje su se trebale još tijekom protekle vegetacije oplijeviti ili u cijelosti odrezati, osobito u nasadnima pod zaštitnom mrežom, koja smanjuje osvjetljenje rodnog drveta, a nepotrebne su kao djelomična zaštita od tuče. Njihovim uklanjanjem već za vrijeme vegetacije postiže se prozračnost krošnje, slabiji uvjeti za razvoj bolesti te mogućnost kvalitetnije aplikacije sredstava za zaštitu. Kada se takva prebujna jednogodišnja grana tijekom zimske rezidbe prikrati na pola ili trećinu, e potencira se da se iz ostatka te grane razvije u narednoj godini ne jedna nova, već pet, šest novih vodopija. I tako iz jednog problema nastaje pet novih.
Prilikom rezidbe treba paziti da svaki rez bude obavljen kako treba, da se ne prikraćuje na tzv. čepove ili da se višegodišnja grana kod vraćanja na mlađu granu prikrati tik do iste, kako bi rane mogle uredno zarastati. U protivnom se na ranama i tzv. “čepovima“ naseljuju krvave uši, koje, ako se radi istovremeno još i o prebujnom voćnjaku, postaju iz godine u godinu sve veći i veći problem.
Izvor: http://www.agroklub.com
Autor: Adrian Horvat, dipl. ing. agr, stručni savjetnik za hortikulturu